ایجاد تمدن اسلامی، والاترین هدف برای امت اسلامی/ تمدن اسلامی چیست و مسیر شالوده ریزی آن چگونه است؟

بسم الله الرحمن الرحیم

 ایجاد تمدن نوین اسلامی در ادبیات انقلاب و بیانات آیت الله امام خامنه ای، مهمترین هدف انقلاب اسلامی و در نگاه کلان، هدف امت اسلامی است. ایشان قبل از این جلسه نیز مراحل تحقق انقلاب (به معنای کلان آن) را به ۵ مرحله تقسیم کرده بودند که مرحله پنجم آن عبارت است از «تمدن نوین اسلامی». [1] این ۵ مرحله، مراحلی است که برای مثال شاخصه ای مثل «عدالت اجتماعی» را در سطح امت ها گسترش میدهد؛ چیزی که در تمدن غربی خبری از آن نیست. همانطوری که آیت الله امام خامنه ای فرمودند؛ علت این [بی عدالتی و شاخصه های دیگر] این است که شالوده تمدن غرب بر اساس مادی گرایی ریخته شده و امت اسلامی باید برای رسیدن به شاخصه ای مثل عدالت حرکتی کرده و تمدن اسلامی را ایجاد کند.[2] 

اما در چیستی تمدن اسلامی، ضمن اشاره به بیان ایشان که فرمودند: دنیای اسلام امروز وظیفه دارد مثل خود اسلام و مثل خود پیغمبر، روحی در این دنیا بدمد، فضای جدیدی ایجاد کند، راه تازه‌ای را باز کند. ما به این پدیده‌ای که در انتظار آن هستیم میگوییم «تمدّن نوین اسلامی». ما باید دنبال تمدّن نوین اسلامی باشیم برای بشریّت؛ این تفاوت اساسی دارد با آنچه قدرتها درباره‌ی بشریّت فکر میکنند و عمل میکنند؛ این به‌معنای تصرّف سرزمین‌ها نیست؛ این به‌معنای تجاوز به حقوق ملّتها نیست؛ این به‌معنای تحمیل اخلاق و فرهنگ خود بر دیگر ملّتها نیست؛ این به‌معنای عرضه کردن هدیّه‌ی الهی به ملّتها است، تا ملّتها با اختیار خود، با انتخاب خود، با تشخیص خود راه درست را انتخاب کنند. راهی که امروز قدرتهای جهان ملّتها را به آن راه کشانده‌اند، راه غلط و راه گمراهی است. این وظیفه‌ی امروز ما است.

باید گفت؛ روح اسلامی یعنی احکام اسلامی، یعنی شاخصه های اسلامی، یعنی توحید و ارتباط با خدا، یعنی فضایی که با فطرت انسان مطابقت دارد که "فطرت الله التی فطر الناس علیها" 30روم. فطرتی که برابر با جبلی انسان است و نه آنچه امروز غرب برای انسان به ارمغان آورده است. در دنیای امروز مفهومی به نام خانواده معنای چندانی ندارد، معنویت معنایی ندارد، عدالت معنای خود را ندارد [3]و .... . به عبارت دیگر در تمدن اسلامی، ممالک اسلامی بر اساس برنامه ریزی اسلامی اداره شده و ساختارهای هر نظامی هدایت بنیان پایه ریزی میگردد. در حال حاضر در کشور های غربی، برنامه ریزی "اقتصاد محور" بوده و به تعبیر مقام معظم رهبری: تمدنی مادی که از همه ابزارها حتی استعمار، غارت و غیره استفاده کردند تا به مقاصد مادی خود برسند.

 اما چطور میشود این تمدن را شالوده ریزی کرد؟ اولا آیت الله امام خامنه ای در مورد ایجاد تمدن غربی چند نکته را گوشزد کردند و آن اینکه؛ غربیها از دو طریق توانستند این کار را انجام دهند: ابتدا پایه های تمدن خود را با دانش و فلسفه اسلامی ریختند و دوم اینکه، ادامه راه خود را با پول دیگران، با سرمایه دیگران، با محصول دیگران برای خود پیشرفت درست کردند. البته آنها در راه خود و برای رسیدن به علم تلاش هم کردند ولی به وسیله این دو ابزار مهم و کارساز. آنها سالها از منابع کشورهای دیگر استفاده کرده، آن کشورها را عقب نگه داشتند و تمدن خود را ساختند. [4]

 اما ایشان در جلسه دیروز فرمودند: "امروز نوبت ما است، امروز نوبت اسلام است. وَ تِلکَ الاَیّامُ نُداوِلُها بَینَ النّاس[5]؛ امروز نوبت مسلمین است که با همّت خود، تمدّن نوین اسلامی را شالوده‌ریزی کنند. همچنان‌که اروپایی‌ها آن‌روز از دانش مسلمین استفاده کردند، از تجربه‌ی مسلمین استفاده کردند، از فلسفه‌ی مسلمین استفاده کردند، ما [هم] امروز از دانش جهان استفاده میکنیم، از ابزارهای موجود جهانی استفاده میکنیم برای برپا کردن تمدّن اسلامی، منتها با روح اسلامی و با روح معنویّت. این وظیفه‌ی امروز ما است." 

در «اولین نقشه راه تولید الگوی پیشرفت اسلامی» وقتی صحبت از عبور از مراحل پیش رو برای رسیدن به تمدن اسلامی میشود، موضوعاتی طرح میگردد که مسیر را برای رسیدن به این هدف هموار میکند.[6] کشور ما در حال حاضر در مرحله «دولت اسلامی» است و برای رسیدن به «جامعه اسلامی» یعنی مرحله چهارم، باید ساختارهای نظام به طور کامل اسلامی شود. در این مرحله راهکار اسلامی کردن ساختارها، «الگوی پیشرفت اسلامی» است که باید طبق فرمایش مقام عظمای ولایت در سال ۸۵، گفتمان سازی و محقق شود.[7] بعد از مرحله چهارم نیز با موضوع «بانک اطلاعات اسلامی» به «تمدن اسلامی» نائل خواهیم شد. انشاالله

---

[1] مبنای انقلاب اسلامی، مراحل انقلاب اسلامی و موضوعات انتقال انقلاب اسلامی به طور مفصل ذیل اصطلاح "جهت حرکت انقلاب اسلامی " در اولین نقشه راه تولید الگوی پیشرفت اسلامی مطرح شده است. 

[2] یک روزی مردم اروپا با استفاده از دانش مسلمین و فلسفه‌ی مسلمین توانستند از این دانش و فلسفه استفاده کنند و یک تمدّنی را برای خودشان شالوده‌ریزی کنند. این تمدّن البتّه تمدّن مادّی بود. از قرن شانزدهم و هفدهم میلادی اروپایی‌ها شروع کردند به شالوده‌ریزی یک تمدّن جدید، و چون مادّی بود از ابزارهای گوناگون بی‌محابا استفاده کردند.

[3] امروز در توسعه یافته ترین کشور دنیا یعنی آمریکا، نزدیک ۵۰ میلیون کوپن غذا بین فقرا برای نمردن و جلوگیری از شورش آنها توزیع میشود. 

[4] ما بِزور هیچ‌کس را به اسلام دعوت نمیکنیم؛ ما بِزور هیچ کشوری را تحت سلطه‌ی دنیای اسلام قرار نمیدهیم؛ ما مثل اروپایی‌ها عمل نمیکنیم؛ ما مثل آمریکا عمل نمیکنیم. اروپایی‌ها راه افتادند از یک جزیره در کنار اقیانوس اطلس رفتند تا اقیانوس هند، یک کشور عظیم مثل هند را و همچنین چند کشور اطراف آن را بِزور تصرّف کردند و غارت کردند و خودشان ثروتمند شدند و آنها را به خاک سیاه نشاندند؛ این‌جوری پیش رفتند.

[5] سوره‌ی آل‌عمران، بخشی از آیه‌ی ۱۴۰؛ «... و ما این روزها[ی شکست و پیروزی‌] را میان مردم به نوبت میگردانیم [تا مردم پند گیرند] ...»
[6] همانطور که گفته شد این بحث ذیل اصطلاح «جهت حرکت انقلاب اسلامی» مطرح میشود.
[7] بیانات در دانشگاه سمنان به تاریخ ۱۸/ ۸/ ۱۳۸۵